สภาพทั่วไป / ข้อมูลพื้นฐาน

เทศบาลตำบลปลายบาง เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นขนาดกลาง ที่ได้พัฒนามาจากสุขาภิบาล เดิมทีชื่อ “สุขาภิบาลปลายบาง” จัดตั้งขึ้นตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ.2537 โดยมีนายจีรพัฒน์ กล่อมสกุล นายอำเภอบางกรวยขณะนั้น ดำรงตำแหน่งประธานกรรมการสุขาภิบาลโดยตำแหน่ง และนายพงษ์ศักดิ์ อัจฉริยะประสิทธิ์ ดำรงตำแหน่งรองประธานกรรมการสุขาภิบาล ต่อมาเนื่องจากสุขาภิบาลมีฐานการคลังเพียงพอที่จะบริหารงานประจำของสุขาภิบาลได้ กระทรวงมหาดไทยจึงได้ประกาศให้สุขาภิบาลปลายบาง เป็นสุขาภิบาลที่มีฐานะการคลังเพียงพอที่จะบริหารงานประจำของสุขาภิบาลได้ โดยได้ลงประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศทั่วไป เล่มที่ 113 ตอนที่ 4 ง เมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ.2539 มีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ.2539 เป็นต้นไป ครั้งต่อมา เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ.2539 คณะกรรมการสุขาภิบาลปลายบางได้มีมติเป็นเอกฉันท์เลือก นายพงษ์ศักดิ์ อัจฉริยะประสิทธิ์ ดำรงตำแหน่ง ประธานกรรมการสุขาภิบาลคนแรก

ในปี พ.ศ.2542 สุขาภิบาลปลายบางได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะจากสุขาภิบาลเป็นเทศบาลตำบล ตามพระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ.2542 เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ.2542 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 116 ตอนที่ 9 ลงวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2542 โดยใช้ชื่อ “เทศบาลตำบลปลายบาง” ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา มีพื้นที่ทั้งหมด 15.08 ตารางกิโลเมตร

ต่อมาปี พ.ศ.2547 องค์การบริหารส่วนตำบลปลายบาง ซึ่งตั้งอยู่หมู่ที่ 5 ตำบลปลายบาง มีเนื้อที่ 1.5 ตารางกิโลเมตร มีประชากรขณะนั้นไม่ถึง 2,000 คน ต้องยุบรวมเข้ากับเทศบาลตำบลปลายบางเมื่อวันที่ 15 กันยายน 2547 ตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 (แก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 5 พ.ศ.2546) มาตรา 41 จัตวา แจ้งตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่องการยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลกับเทศบาลตำบล ลงวันที่ 6 กันยายน พ.ศ.2547 และลงประกาศในราชกิจจานุเบกษาทั่วไป เล่ม 121 ตอนพิเศษ 102 ง ลงวันที่ 15 กันยายน 2547 จึงทำให้ปัจจุบันเทศบาลตำบลปลายบางมีพื้นที่ทั้งสิ้น 15.68 ตารางกิโลเมตร

1. ด้านกายภาพ
1.1 ที่ตั้ง
เทศบาลตำบลปลายบาง ตั้งอยู่ภาคกลางของประเทศไทย เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นหนึ่งในจังหวัดนนทบุรี ตั้งอยู่บนถนนกาญจนาภิเษก อาคารเลขที่ 9/99 หมู่ที่ 2 ตำบลบางคูเวียง อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี 11130 อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ (ฝั่งธนบุรี) ประมาณ 2 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางจากกรุงเทพฯ (ฝั่งธนบุรี) ประมาณ 3 นาที อยู่ห่างจากศาลาว่าการจังหวัดนนทบุรี ประมาณ 21 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางจากตัวจังหวัดประมาณ 25 นาที และอยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอบางกรวย ประมาณ 7 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางจากตัวอำเภอประมาณ 15 นาที มีเนื้อที่ 15.68 ตารางกิโลเมตร หรือ 10.43 ไร่ ตั้งอยู่บนละติจูดที่ 13.909973 ลองติจูดที่ 100.426057

มีอาณาเขตติดต่อกับพื้นที่ใกล้เคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลบางม่วง อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี
• ทิศใต้ ติดต่อกับ เขตตลิ่งชัน จังหวัดกรุงเทพมหานคร
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลบางขุนกองและตำบลมหาสวัสดิ์ อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตำบลศาลากลาง อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี

1.2 ลักษณะภูมิประเทศ
เทศบาลตำบลปลายบาง มีลักษณะเป็นที่ราบลุ่มติดแม่น้ำเจ้าพระยา ระดับความสูงของพื้นดิน เฉลี่ยประมาณ 2 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง มีคลองขุดที่ใช้ในการสัญจรไปมาภายในชุมชนและระหว่างชุมชนใกล้เคียง จำนวน 15 สายเชื่อมโยงติดต่อกัน ฤดูน้ำหลากมักประสบปัญหาน้ำท่วมเสมอเกือบทุกปี

1.3 ลักษณะภูมิอากาศ
มีลักษณะภูมิอากาศเป็นแบบร้อนชื้น อยู่ภายใต้อิทธิพลของลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ประกอบด้วย ฤดูฝน ฤดูหนาวและฤดูร้อน เนื่องจากลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบลุ่มมีความแตกต่างของระดับพื้นดินเพียงเล็กน้อย สภาพภูมิอากาศจึงมีลักษณะค่อนข้างสม่ำเสมอตลอดพื้นที่ อุณหภูมิต่ำสุดประมาณ 25 °c และอุณหภูมิ 36 °c

1.4 ลักษณะของดิน
ลักษณะการใช้ที่ดินภายในพื้นที่เทศบาลตำบลปลายบาง สามารถแบ่งตามลักษณะกลุ่มและประเภทของดิน GREAT GROUP ได้ 3 กลุ่ม คือ ดินชุดบางกอก ดินชุดบางเขน ดินชุดธนบุรี ซึ่งมีความเหมาะสมสำหรับเพาะปลูกพืชต่างๆ และสวนผลไม้ เช่น ทุเรียน กระท้อน ส้ม กล้วย มังคุด ฯลฯ รวมทั้งไม้ดอกไม้ประดับ เทศบาลตำบลปลายบางมีเนื้อที่ทั้งหมด 9,800 ไร่ จำแนกลักษณะการใช้ที่ดิน ประเภทต่าง ๆ ในเขตพื้นที่ว่างโดยประมาณ ได้ดังนี้

• พื้นที่เกษตรกรรม 5,080 ไร่
• พื้นที่พักอาศัย 2,100 ไร่
• พื้นที่พาณิชยกรรม 1,100 ไร่
• พื้นที่อุตสาหกรรม 825 ไร่
• พื้นที่ตั้งหน่วยงานของรัฐ 423 ไร่
• พื้นที่ตั้งสถานศึกษา 150 ไร่
• พื้นที่สวนสาธารณะ/นันทนาการ 2 ไร่
• พื้นที่ว่าง 120 ไร่

1.5 ลักษณะของแหล่งน้ำ
เทศบาลตำบลปลายบาง มีลำคลองที่ใช้ในการสัญจรไปมาและทำการเกษตร ภายในชุมชน และระหว่างชุมชนใกล้เคียง จำนวน 18 สาย แบ่งออกเป็น 3 สายหลัก ได้แก่

1. คลองบางกอกน้อย
2. คลองมหาสวัสดิ์
3. คลองวัดโบสถ์

คลองสายย่อย จำนวน 15 คลอง ได้แก่

2. ด้านการเมืองการปกครอง
2.1 เขตการปกครอง
กระทรวงมหาดไทย ได้พิจารณาท้องถิ่นบางส่วนของตำบลปลายบาง ตำบลมหาสวัสดิ์ และตำบลบางคูเวียง อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี จัดตั้งเป็นสุขาภิบาล มีชื่อว่า “สุขาภิบาลปลายบาง” โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2537 และได้เปลี่ยนแปลงฐานะ เป็น “เทศบาล” ตามพระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงสถานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. 2542 เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2542 มีอาณาเขต 15.68 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 3 ตำบล 17 หมู่บ้าน ได้แก่ ตำบลบางคูเวียง หมู่ 1 – 7 ตำบลปลายบางหมู่ 1 – 5 ตำบลมหาสวัสดิ์หมู่ 1,2,6,7 และ หมู่ 5 บางส่วน ทั้งยังได้จัดตั้งชุมชนย่อย เพื่อการพัฒนาในเขตเทศบาลตำบลปลายบาง จำนวน 25 ชุมชน ดังนี้

2.2 การเลือกตั้ง
เทศบาลตำบลปลายบาง มีเขตเลือกตั้ง 3 เขตและหน่วยเลือกตั้งทั้งหมด 42 หน่วย ดังนี้

• ตำบลบางคูเวียง มีหน่วยเลือกตั้ง 11 หน่วย เลือกตั้ง
• ตำบลปลายบาง มีหน่วยเลือกตั้ง 16 หน่วย เลือกตั้ง
• ตำบลมหาสวัสดิ์ มีหน่วยเลือกตั้ง 15 หน่วย เลือกตั้ง

3. ประชากร
3.1 ข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนประชากร
เทศบาลตำบลปลายบาง มีประชากรตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร์ ณ เดือนมิถุนายน 2562 ตามประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง รวมทั้งสิ้น 44,827 คน เป็นชาย 20,626 คน เป็นหญิง 24,201 คน ความหนาแน่นของประชากรโดยเฉลี่ย 2,859 คน /ตารางกิโลเมตร จำนวนครัวเรือน 22,268 ครัวเรือน (หลัง) ทั้งนี้ยังไม่รวมประชากรแฝงอีกประมาณ 10,418 คน

4. สภาพทางสังคม
4.1 การศึกษา
เทศบาลตำบลปลายบาง มีสถานศึกษาที่ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลฯ แบ่งออกได้ดังต่อไปนี้
โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานนทบุรี จำนวน 1 แห่ง
โรงเรียนสังกัดกรมสามัญศึกษาจำนวน 1 แห่ง
โรงเรียนสังกัดสำนักบริหารคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน จำนวน 3 แห่ง
โรงเรียนในสังกัดเทศบาลตำบลปลายบางจำนวน 6 แห่ง ดังนี้

ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จำนวน 6 แห่ง ดังนี้

4.2 สาธารณสุข
ศูนย์บริการสาธารณสุขเทศบาลตำบลปลายบาง จำนวน 1 แห่ง
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปลายบาง จำนวน 5 แห่ง ดังนี้