สภาพทั่วไป / ข้อมูลพื้นฐาน
ความเป็นมาของเทศบาล
“เป็นเมืองน่าอยู่ มุ่งสู่ความเป็นเลิศของการศึกษา ชาวประชาเข้มแข็ง”
เทศบาลตำบลปลายบาง เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นขนาดกลาง ที่ได้พัฒนามาจากสุขาภิบาล เดิมทีชื่อ “สุขาภิบาลปลายบาง” จัดตั้งขึ้นตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ.2537 โดยมีนายจีรพัฒน์ กล่อมสกุล นายอำเภอบางกรวยขณะนั้น ดำรงตำแหน่งประธานกรรมการสุขาภิบาลโดยตำแหน่ง และนายพงษ์ศักดิ์ อัจฉริยะประสิทธิ์ ดำรงตำแหน่งรองประธานกรรมการสุขาภิบาล ต่อมาเนื่องจากสุขาภิบาลมีฐานการคลังเพียงพอที่จะบริหารงานประจำของสุขาภิบาลได้ กระทรวงมหาดไทยจึงได้ประกาศให้สุขาภิบาลปลายบาง เป็นสุขาภิบาลที่มีฐานะการคลังเพียงพอที่จะบริหารงานประจำของสุขาภิบาลได้ โดยได้ลงประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศทั่วไป เล่มที่ 113 ตอนที่ 4 ง เมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ.2539 มีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ.2539 เป็นต้นไป ครั้งต่อมา เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ.2539 คณะกรรมการสุขาภิบาลปลายบางได้มีมติเป็นเอกฉันท์เลือก นายพงษ์ศักดิ์ อัจฉริยะประสิทธิ์ ดำรงตำแหน่ง ประธานกรรมการสุขาภิบาลคนแรก
ในปี พ.ศ.2542 สุขาภิบาลปลายบางได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะจากสุขาภิบาลเป็นเทศบาลตำบล ตามพระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ.2542 เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ.2542 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 116 ตอนที่ 9 ลงวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2542 โดยใช้ชื่อ “เทศบาลตำบลปลายบาง” ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา มีพื้นที่ทั้งหมด 15.08 ตารางกิโลเมตร
ต่อมาปี พ.ศ.2547 องค์การบริหารส่วนตำบลปลายบาง ซึ่งตั้งอยู่หมู่ที่ 5 ตำบลปลายบาง มีเนื้อที่ 1.5 ตารางกิโลเมตร มีประชากรขณะนั้นไม่ถึง 2,000 คน ต้องยุบรวมเข้ากับเทศบาลตำบลปลายบางเมื่อวันที่ 15 กันยายน 2547 ตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 (แก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 5 พ.ศ.2546) มาตรา 41 จัตวา แจ้งตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่องการยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลกับเทศบาลตำบล ลงวันที่ 6 กันยายน พ.ศ.2547 และลงประกาศในราชกิจจานุเบกษาทั่วไป เล่ม 121 ตอนพิเศษ 102 ง ลงวันที่ 15 กันยายน 2547 จึงทำให้ปัจจุบันเทศบาลตำบลปลายบางมีพื้นที่ทั้งสิ้น 15.68 ตารางกิโลเมตร
สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐาน
1. ด้านกายภาพ
1.1 ที่ตั้ง
เทศบาลตำบลปลายบาง ตั้งอยู่ภาคกลางของประเทศไทย เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นหนึ่งในจังหวัดนนทบุรี ตั้งอยู่บนถนนกาญจนาภิเษก อาคารเลขที่ 9/99 หมู่ที่ 2 ตำบลบางคูเวียง อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี 11130 อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ (ฝั่งธนบุรี) ประมาณ 2 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางจากกรุงเทพฯ (ฝั่งธนบุรี) ประมาณ 3 นาที อยู่ห่างจากศาลาว่าการจังหวัดนนทบุรี ประมาณ 21 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางจากตัวจังหวัดประมาณ 25 นาที และอยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอบางกรวย ประมาณ 7 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางจากตัวอำเภอประมาณ 15 นาที มีเนื้อที่ 15.68 ตารางกิโลเมตร หรือ 10.43 ไร่ ตั้งอยู่บนละติจูดที่ 13.909973 ลองติจูดที่ 100.426057
มีอาณาเขตติดต่อกับพื้นที่ใกล้เคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลบางม่วง อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี
- ทิศใต้ ติดต่อกับ เขตตลิ่งชัน จังหวัดกรุงเทพมหานคร
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลบางขุนกองและตำบลมหาสวัสดิ์ อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตำบลศาลากลาง อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี
1.2 ลักษณะภูมิประเทศ
เทศบาลตำบลปลายบาง มีลักษณะเป็นที่ราบลุ่มติดแม่น้ำเจ้าพระยา ระดับความสูงของพื้นดิน เฉลี่ยประมาณ 2 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง มีคลองขุดที่ใช้ในการสัญจรไปมาภายในชุมชนและระหว่างชุมชนใกล้เคียง จำนวน 15 สายเชื่อมโยงติดต่อกัน ฤดูน้ำหลากมักประสบปัญหาน้ำท่วมเสมอเกือบทุกปี
1.3 ลักษณะภูมิอากาศ
มีลักษณะภูมิอากาศเป็นแบบร้อนชื้น อยู่ภายใต้อิทธิพลของลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ประกอบด้วย ฤดูฝน ฤดูหนาวและฤดูร้อน เนื่องจากลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบลุ่มมีความแตกต่างของระดับพื้นดินเพียงเล็กน้อย สภาพภูมิอากาศจึงมีลักษณะค่อนข้างสม่ำเสมอตลอดพื้นที่ อุณหภูมิต่ำสุดประมาณ 25 °c และอุณหภูมิ 36 °c
1.4 ลักษณะของดิน
ลักษณะการใช้ที่ดินภายในพื้นที่เทศบาลตำบลปลายบาง สามารถแบ่งตามลักษณะกลุ่มและประเภทของดิน GREAT GROUP ได้ 3 กลุ่ม คือ ดินชุดบางกอก ดินชุดบางเขน ดินชุดธนบุรี ซึ่งมีความเหมาะสมสำหรับเพาะปลูกพืชต่างๆ และสวนผลไม้ เช่น ทุเรียน กระท้อน ส้ม กล้วย มังคุด ฯลฯ รวมทั้งไม้ดอกไม้ประดับ เทศบาลตำบลปลายบางมีเนื้อที่ทั้งหมด 9,800 ไร่ จำแนกลักษณะการใช้ที่ดิน ประเภทต่าง ๆ ในเขตพื้นที่ว่างโดยประมาณ ได้ดังนี้
- พื้นที่เกษตรกรรม 5,080 ไร่
- พื้นที่พักอาศัย 2,100 ไร่
- พื้นที่พาณิชยกรรม 1,100 ไร่
- พื้นที่อุตสาหกรรม 825 ไร่
- พื้นที่ตั้งหน่วยงานของรัฐ 423 ไร่
- พื้นที่ตั้งสถานศึกษา 150 ไร่
- พื้นที่สวนสาธารณะ/นันทนาการ 2 ไร่
- พื้นที่ว่าง 120 ไร่
1.5 ลักษณะของแหล่งน้ำ
เทศบาลตำบลปลายบาง มีลำคลองที่ใช้ในการสัญจรไปมาและทำการเกษตร ภายในชุมชน และระหว่างชุมชนใกล้เคียง จำนวน 18 สาย แบ่งออกเป็น 3 สายหลัก ได้แก่
- คลองบางกอกน้อย
- คลองมหาสวัสดิ์
- คลองวัดโบสถ์
คลองสายย่อย จำนวน 15 คลอง ได้แก่
1. คลองบางราวนก | 2. คลองขื่อขวาง | 3. คลองมะไฟ |
4. คลองลัดวัดบางค้อ | 5. คลองนาลิเก | 6. คลองนา |
7. คลองโคนอน | 8. คลองโคเผือก | 9. คลองไทร |
10. คลองยายส่อน | 11. คลองปลายบาง | 12. คลองบางนา |
13. คลองหัวคูใน-นอก | 14. คลองบางค้อ | 15. คลองบางคูเวียง |
2. ด้านการเมืองการปกครอง
2.1 เขตการปกครอง
กระทรวงมหาดไทย ได้พิจารณาท้องถิ่นบางส่วนของตำบลปลายบาง ตำบลมหาสวัสดิ์ และตำบลบางคูเวียง อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี จัดตั้งเป็นสุขาภิบาล มีชื่อว่า “สุขาภิบาลปลายบาง” โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2537 และได้เปลี่ยนแปลงฐานะ เป็น “เทศบาล” ตามพระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงสถานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. 2542 เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2542 มีอาณาเขต 15.68 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 3 ตำบล 17 หมู่บ้าน ได้แก่ ตำบลบางคูเวียง หมู่ 1 – 7 ตำบลปลายบางหมู่ 1 – 5 ตำบลมหาสวัสดิ์หมู่ 1,2,6,7 และ หมู่ 5 บางส่วน ทั้งยังได้จัดตั้งชุมชนย่อย เพื่อการพัฒนาในเขตเทศบาลตำบลปลายบาง จำนวน 25 ชุมชน ดังนี้
1. ชุมชนวัดหูช้าง | 2. ชุมชนวัดส้มเกลี้ยง | 3. ชุมชนวัดตะเคียน | 4. ชุมชนวัดโบสถ์ | 5. ชุมชนวัดบางค้อ |
6. ชุมชนสิงห์ | 7. ชุมชนวัดศรีประวัติ | 8. ชุมชนโรงพักปลายบาง | 9. ชุมชนวัดศรีเรืองบุญ | 10. ชุมชนโรงกรองน้ำ |
11. ชุมชนวัดอุบลวนาราม | 12. ชุมชนวัดแพรก | 13. ชุมชนสวนสาธารณะ | 14. ชุมชนวัดสุนทรธรรมิการาม | 15. ชุมชนสนามกีฬาปลายบาง |
16. ชุมชนริมคลองขุดมหาสวัสดิ์ | 17. ชุมชนเชิงสะพานกรุงนนท์ | 18. ชุมชนวัดโตนด | 19. ชุมชนโรงสีข้าว | 20. ชุมชนหมู่บ้านสำเร็จวิลล์ |
21. ชุมชนหมู่บ้านร่มรื่นวิลล์ | 22. ชุมชนหมู่บ้านเทพประทาน | 23. ชุมชนวัดโคนอน | 24. ชุมชนการเคหะเอื้ออาทร 1 | 25. ชุมชนการเคหะเอื้ออาทร 2 |
2.2 การเลือกตั้ง
เทศบาลตำบลปลายบาง มีเขตเลือกตั้ง 3 เขตและหน่วยเลือกตั้งทั้งหมด 42 หน่วย ดังนี้
- ตำบลบางคูเวียง มีหน่วยเลือกตั้ง 11 หน่วย เลือกตั้ง
- ตำบลปลายบาง มีหน่วยเลือกตั้ง 16 หน่วย เลือกตั้ง
- ตำบลมหาสวัสดิ์ มีหน่วยเลือกตั้ง 15 หน่วย เลือกตั้ง
3. ประชากร
3.1 ข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนประชากร
เทศบาลตำบลปลายบาง มีประชากรตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร์ ณ เดือนมิถุนายน 2562 ตามประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง รวมทั้งสิ้น 44,827 คน เป็นชาย 20,626 คน เป็นหญิง 24,201 คน ความหนาแน่นของประชากรโดยเฉลี่ย 2,859 คน /ตารางกิโลเมตร จำนวนครัวเรือน 22,268 ครัวเรือน (หลัง) ทั้งนี้ยังไม่รวมประชากรแฝงอีกประมาณ 10,418 คน
4. สภาพทางสังคม
4.1 การศึกษา
เทศบาลตำบลปลายบาง มีสถานศึกษาที่ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลฯ แบ่งออกได้ดังต่อไปนี้
โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานนทบุรี จำนวน 1 แห่ง
โรงเรียนสังกัดกรมสามัญศึกษาจำนวน 1 แห่ง
โรงเรียนสังกัดสำนักบริหารคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน จำนวน 3 แห่ง
โรงเรียนในสังกัดเทศบาลตำบลปลายบางจำนวน 6 แห่ง ดังนี้
1. โรงเรียนเทศบาลปลายบางวัดสุนทรธรรมิการาม | 2. โรงเรียนเทศบาลปลายบางวัดสิงห์ (แจ่มชื่นวิทยาคม) |
3. โรงเรียนเทศบาลปลายบางวัดโบสถ์ | 4. โรงเรียนเทศบาลปลายบางวัดอุบลวนาราม |
5. โรงเรียนเทศบาลปลายบางวัดส้มเกลี้ยง | 6. โรงเรียนเทศบาลปลายบางวัดโคนอนราษฎร์บำรุง |
ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จำนวน 6 แห่ง ดังนี้
1. ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเทศบาลปลายบาง วัดอุบลวนาราม | 2. ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก เทศบาลปลายบาง วัดสุนทรธรรมิการาม |
3. ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก เทศบาลปลายบาง วัดส้มเกลี้ยง | 4. ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเทศบาลปลายบาง วัดโบสถ์ |
5. ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก เทศบาลปลายบาง วัดสิงห์ (แจ่มชื่นวิทยาคม) | 6. ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก เทศบาลปลายบาง วัดโคนอนราษฎร์บำรุง |
4.2 สาธารณสุข
ศูนย์บริการสาธารณสุขเทศบาลตำบลปลายบาง จำนวน 1 แห่ง
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปลายบาง จำนวน 5 แห่ง ดังนี้
1. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปลายบาง | 2. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลมหาสวัสดิ์ |
3. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางคูเวียง | 4. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพวัดหูช้าง |
5. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพวัดสุนทรธรรมิการาม |